Τι είναι βιομηχανικό σχέδιο προϊόντος ;
Το βιομηχανικό σχέδιο είναι η εξωτερικά ορατή εικόνα ενός προϊόντος. Πιο συγκεκριμένα, είναι το σύνολο ή μέρος ενός βιομηχανικού ή βιοτεχνικού προϊόντος, η οποία προκύπτει από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που έχει όπως για παράδειγμα το σχήμα, το σχέδιο, τη γραμμή και άλλα.
Πώς και που προστατεύεται ένα βιομηχανικό σχέδιο ;
Ένα βιομηχανικό σχέδιο προστατεύεται εφόσον γίνει η καταχώρηση του στον αρμόδιο φορέα. Η καταχώρηση αυτή μπορεί να γίνει σε εθνικό, ευρωπαϊκό αλλά και διεθνές επίπεδο.
Πότε προστατεύεται ένα βιομηχανικό σχέδιο ;
Ένα σχέδιο προϊόντος προστατεύεται ως βιομηχανικό σχέδιο όταν είναι «νέο» και έχει «ατομικό» χαρακτήρα. Νέο θεωρείται όταν δεν έχει διατεθεί στο κοινό πανομοιότυπο σχέδιο ή υπόδειγμα, μέχρι την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης για τον σχετικό τίτλο προστασίας, ενώ θεωρείται ότι έχει ατομικό χαρακτήρα όταν προκαλεί στον ενημερωμένο χρήστη την εντύπωση ότι διαφέρει από προϋπάρχοντα σχέδια ή υποδείγματα.
Για ποιες κατηγορίες προϊόντων μπορεί να προστατευθεί ένα σχέδιο προϊόντος ;
Στις κατηγορίες προϊόντων για τις οποίες μπορεί να ζητηθεί προστασία ενός βιομηχανικού σχεδίου προϊόντος συγκαταλέγονται τα κοσμήματα, τα είδη ένδυσης και υπόδησης, διατροφής, υφαντουργίας, επίπλωσης, διακόσμησης, συσκευασίες, συσκευές και μηχανήματα, κατασκευές, παιχνίδια αλλά και πολλές άλλες κατηγορίες συμπεριλαμβανομένων ακόμα και των χαρακτήρων και τυπογραφικών συμβόλων. Οι κατηγορίες ταξινομούνται σύμφωνα με ένα διεθνή διακανονισμό, γνωστό και ως Διακανονισμό του Λοκάρνο.
Κατά πόσο οι ελληνικές επιχειρήσεις είναι εξοικειωμένες με την ιδέα της καταχώρησης ενός σχεδίου ή υποδείγματος ;
Είναι γεγονός ότι πολλές επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως μεγέθους ή κλάδου δραστηριοποίησης, καταφεύγουν στην αίτηση καταχώρησης βιομηχανικών σχεδίων και υποδειγμάτων των προϊόντων τους που δύναται να λάβουν σχετική προστασία, καθώς ο ανταγωνισμός – εγχώριος και διεθνής – είναι ιδιαίτερα έντονος, με αποτέλεσμα το πιστοποιητικό καταχώρησης να αποτελεί μια εξασφάλιση συνεχούς και απρόσκοπτης διάθεσης του εκάστοτε προϊόντος στην αγορά.
Ποιος είναι ο κίνδυνος σε περίπτωση μη καταχώρησης ενός νέου σχεδίου προϊόντος ;
Λαμβάνοντας υπόψη τη συνεχή καινοτομία και διάθεση στην αγορά διαφόρων σχεδίων ανταγωνιστικών προϊόντων, κατά την απουσία καταχώρησης και απόκτησης του σχετικού πιστοποιητικού, δεν υφίσταται δικαίωμα αποκλειστικής παραγωγής και εμπορίας του συγκεκριμένου σχεδίου ή υποδείγματος και συνεπώς κάθε τρίτος μπορεί να το χρησιμοποιεί και να το εκμεταλλεύεται χωρίς τη συγκατάθεση του σχεδιαστή και/ή πραγματικού δικαιούχου.
Τι θα συμβεί σε περίπτωση που κάποιος τρίτος αντιγράψει και εκμεταλλευτεί καταχωρισμένο σχέδιο ή υπόδειγμα προϊόντος ;
Ο δικαιούχος του συγκεκριμένου σχεδίου ή υποδείγματος – φυσικό ή νομικό πρόσωπο – έχει κάθε νόμιμο δικαίωμα να προσφύγει ενώπιον των αρμόδιων δικαστηρίων. Σε περίπτωση ζημιάς, μπορεί να διεκδικήσει την αποκατάσταση της ή την απόδοση της ωφέλειας που απέκτησε κάθε τρίτος από την αθέμιτη χρήση του σχεδίου ή υποδείγματος ή την καταβολή του ποσού ανάλογου προς το τίμημα άδειας εκμετάλλευσης. Μπορεί ακόμα να ζητήσει την καταστροφή προϊόντων τρίτων ή την απόδοση τους στον ίδιο.
Εκτός από την καθαυτό προστασία που προσφέρει ο σχετικός τίτλος, υπάρχουν άλλα οφέλη από την καταχώρηση βιομηχανικών σχεδίων προϊόντων ;
Η απόκτηση του εν λόγω πιστοποιητικού δεν αποτελεί ένα απλό χαρτί και μόνο το οποίο πιστοποιεί την ατομικότητα του χαρακτήρα ενός βιομηχανικού σχεδίου ή υποδείγματος παρέχοντας του προστασία απέναντι σε κάθε τρίτο, αλλά επιπλέον προσδίδει κύρος τόσο στο συγκεκριμένο σχέδιο προϊόντος όσο και στο σχεδιαστή και/ή δικαιούχο – είτε είναι εταιρία είτε φυσικό πρόσωπο. Η απόκτηση ενός πιστοποιητικού καταχώρησης βιομηχανικού σχεδίου ή υποδείγματος προϊόντος αποτελεί ξεκάθαρη προστιθέμενη αξία στο σύνολο της παραγωγικής, εφοδιαστικής και καταναλωτικής αλυσίδας.