Τι είναι το εμπορικό σήμα ;
Ως εμπορικό σήμα ορίζεται εκείνο το σημείο το οποίο μπορεί να αποτυπωθεί γραφικά και μπορεί να διακρίνει τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες της μιας επιχείρησης από τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες μιας άλλης επιχείρησης. Ως εμπορικό σήμα μπορεί να χρησιμοποιηθούν ονοματεπώνυμα, ψευδώνυμα, φανταστικές λέξεις, φράσεις, αριθμοί, γράμματα, απεικονίσεις σχέδια, ακόμα και σχήματα και συσκευασίες. Εν ολίγοις και κατά πολλούς, το “λογότυπο”.
Ποια η διαφορά μεταξύ κατοχύρωσης εμπορικού σήματος και κατοχύρωσης λογοτύπου ;
Όσον αφορά τη διαδικασία κατοχύρωσης και επί της ουσίας δεν υπάρχει καμία απολύτως διαφορά. Πιο συγκεκριμένα, ένα εμπορικό σήμα αποτελείται συνήθως από ένα λεκτικό και/ή μια απεικόνιση – με άλλα λόγια γραφιστικό σχέδιο – και τη χρωματική σύνθεση του. Το ίδιο είναι και ένα λογότυπο. Με απλά λόγια, ο όρος “εμπορικό σήμα” θεωρείται πιο επίσημος, ενώ το “λογότυπο” θεωρείται πιο καλλιτεχνικός και περιγραφικός όρος που χρησιμοποιούν οι γραφίστες και επαγγέλματα γύρω από τη διαφήμιση και την προώθηση των πωλήσεων.
Μήπως η κατοχύρωση ονόματος είναι κάτι διαφορετικό.. μήπως το trademark ;
Αντίστοιχα, δεν υπάρχει καμία απολύτως διαφορά όσον αφορά τη διαδικασία κατοχύρωσης ονόματος. Διαδικαστικά, η κατοχύρωση του γίνεται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο και προστατεύεται όπως το εμπορικό σήμα αφού και εξ ορισμού είναι εμπορικό σήμα. Δηλαδή, το ίδιο πράγμα με άλλες λέξεις. Ο όρος TRADEMARK στα ελληνικά σημαίνει “εμπορικό σήμα” και συνεπώς, η καταχώρηση του μεταφράζεται ως “registered trademark”. Όλες αυτές οι ορολογίες κινούνται γύρω από τον επίσημο όρο “εμπορικό σήμα”.
Ποιος είναι ο σκοπός ενός εμπορικού σήματος;
Σκοπός ενός εμπορικού σήματος είναι αφενός να διακρίνει, όπως προαναφέρθηκε, τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες μιας επιχείρησης από τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες μιας άλλης επιχείρησης, αφετέρου και αφού κατοχυρωθεί να προστατεύει έναντι οποιουδήποτε τρίτου προσώπου, φυσικού ή νομικού, από το να προβεί στη χρήση του σήματος αυτού για τη διάκριση δικών του προϊόντων ή υπηρεσιών χωρίς προηγούμενη συναίνεση του δικαιούχου του.
Ποια τα οφέλη καταχώρησης ενός εμπορικού σήματος ;
Τα οφέλη εξαρτώνται από τις βλέψεις του δικαιούχου του σήματος για την επιχείρησή και τα προϊόντα και/ή τις υπηρεσίες που διακρίνει. Η ιστορία έχει δείξει ότι αυτοί που καταχωρούν τα σήματά τους έχουν μακρινές βλέψεις και επενδύουν στην επιχείρηση τους, προστατεύοντας τα δικαιώματα των σημάτων της. Εάν το εμπορικό σήμα δεν είναι κατατεθειμένο και κατοχυρωμένο, είναι εκτεθειμένο στη διάθεση του οποιοδήποτε τρίτου να το αντιγράψει αυτούσιο ή σε παραλλαγή του και να το χρησιμοποιήσει στη δική του δραστηριότητα αποκλείοντας μελλοντικά τον αρχικό χρήστη, στην περίπτωση που ο οποιοσδήποτε τρίτος προβεί πριν από αυτόν στην κατοχύρωσή του, από τη δυνατότητα να το χρησιμοποιήσει.
Γιατί θεωρείται σημαντική η αξία ενός κατοχυρωμένου σήματος ;
Το πιο πολύτιμο άυλο περιουσιακό στοιχείο μιας επιχείρησης είναι η φήμη της. Τα κτίρια, τα μηχανήματα και άλλα υλικά περιουσιακά στοιχεία αποσβένονται, φθείρονται έως και αχρηστεύονται σε βάθος χρόνου. Αντιστρόφως ανάλογα, η αξία ενός εμπορικού σήματος μεγαλώνει με την πάροδο του χρόνου λόγω της φήμης που δημιουργείται από την κυκλοφορία του. Η κατοχύρωση εμπορικού σήματος είναι σημαντική επένδυση και αποτελεί προστιθέμενη αξία για τον δικαιούχο του.
Η προστιθέμενη αξία αποτιμάται και σε οικονομικούς όρους ;
Βεβαίως, αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι ένα κατοχυρωμένο εμπορικό σήμα αποτελεί περιουσιακό στοιχείο και φέρει όλα τα χαρακτηριστικά των περιουσιακών στοιχείων όπως αγοράζεται, πωλείται, κατάσχεται και παραχωρείται. Η καταχώρηση ενός εμπορικού σήματος ανεβάζει αυτομάτως την αξία μιας επιχείρησης και αυτό φαίνεται ξεκάθαρα στην αποτίμησή της, σε περίπτωση εξαγοράς, όπου μια επιχείρηση χωρίς καταχωρημένο σήμα έχει ως καθαρή αξία τα μεταχειρισμένα και άλλα υπερτιμημένα και άλλα υποτιμημένα περιουσιακά στοιχεία της, ενώ στην περίπτωση πώλησης και ενός ή περισσοτέρων κατοχυρωμένων σημάτων προστίθεται και η φήμη που έχει δημιουργηθεί μέσα από το κάθε εμπορικό σήμα. Επιπλέον, ο δικαιούχος ενός εμπορικού σήματος μπορεί οποτεδήποτε να το πουλήσει ή ακόμα και να παραχωρήσει δικαιώματα έναντι χρηματικού ποσού.
Πόσο διαρκεί η προστασία ενός εμπορικού σήματος ;
Η ισχύς προστασία ενός εμπορικού σήματος είναι για 10 έτη και αρχίζει από την επόμενη μέρα της κατάθεσης του. Η προστασία του σήματος μπορεί να παρατείνεται ανά δεκαετία με αίτηση του δικαιούχου και με την εμπρόθεσμη καταβολή του τέλους ανανέωσης.
Μπορεί ένα εμπορικό σήμα να κατοχυρωθεί σε άλλες χώρες ;
Ένα εμπορικό σήμα μπορεί να κατοχυρωθεί ως εθνικό, δηλαδή για την Ελλάδα. Ωστόσο και χωρίς να προαπαιτείται ελληνική κατοχύρωση, ένα εμπορικό σήμα μπορεί να κατατεθεί κατευθείαν στον ευρωπαϊκό φορέα σημάτων και να κατοχυρωθεί με μια πράξη ως ευρωπαϊκό σήμα, ταυτόχρονα σε όλες τις χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο δικαιούχος, έχοντας κατοχυρώσει το σήμα του ως εθνικό ή ως ευρωπαϊκό, μπορεί να επεκτείνει την προστασία του σε χώρες που συμμετέχουν στο Πρωτόκολλο της Μαδρίτης, το οποίο διέπει τα διεθνή σήματα. Αντίστροφα, οι δικαιούχοι σημάτων που έχουν την επαγγελματική τους εγκατάσταση εκτός Ελλάδος, μπορούν να καταθέσουν και να κατοχυρώσουν τα σήματα τους ως αλλοδαπά σήματα.
Τι είναι η κλάση εμπορίου ;
Η καταχώριση ενός σήματος μπορεί να αφορά τόσο το καθαυτό σήμα μιας επιχείρησης όσο και των προϊόντων και/ή των υπηρεσιών, μεμονωμένα. Τα προϊόντα και οι υπηρεσίες, για τα οποία κατατίθενται τα εμπορικά σήματα, ταξινομούνται σύμφωνα με τη διεθνή ταξινόμηση αγαθών και υπηρεσιών της Συμφωνίας της Νίκαιας. Τα προϊόντα και οι υπηρεσίες εντάσσονται σε 45 κλάσεις εμπορίου (1-34 αγαθά και 35-45 υπηρεσίες), κάθε μια εκ των οποίων περιλαμβάνει περισσότερα αγαθά ή υπηρεσίες, συνήθως συνδεόμενα μεταξύ τους με κάποια συνάφεια. Ο δικαιούχος του σήματος επιλέγει τα αγαθά και/ή τις υπηρεσίες που θέλει να διακρίνει το σήμα του και για τις οποίες αιτείται την καταχώρηση του.
Τι διαφορά υπάρχει μεταξύ ® και ™ και που χρησιμοποιείται το ©;
Το διακριτικό ®, γνωστό και ως “registered trademark”, διακρίνει τα κατοχυρωμένα σήματα. Το διακριτικό ™ – trademark – διακρίνει κατατεθειμένα εμπορικά σήματα προϊόντων και σήματα φήμης. Ακόμα λιγότερο διαδεδομένο είναι το SM, γνωστό και ως “servicemark”, το οποίο διακρίνει σήματα υπηρεσιών. Το διακριτικό © – copyright – το συναντάμε σε φράσεις, βιβλία, λοιπά πνευματικά δημιουργήματα και αφορά τα πνευματικά δικαιώματα . Κοινώς, τα ® και ™ αναφέρονται σε εμπορική και βιομηχανική ιδιοκτησία, ενώ το διακριτικό © αναφέρεται σε δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας.
Ποιος μπορεί να είναι δικαιούχος ενός σήματος ;
Ο δικαιούχος ενός εμπορικού σήμα μπορεί να είναι οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, που έχει την έδρα του στη Ελλάδα ή οπουδήποτε στον κόσμο, ανεξαρτήτως μεγέθους ή κλάδου δραστηριοποίησης.
Πόσο κοστίζει η κατοχύρωση ενός εμπορικού σήματος ;
Το κόστος κατοχύρωσης ενός εμπορικού σήματος εξαρτάται από τις κλάσεις εμπορίου που διακρίνει το σήμα, καθώς και τις αντίστοιχες αμοιβές. Είναι μια αρκετά οικονομική διαδικασία, σε σύγκριση με τα κόστη που υπήρχαν τα προηγούμενα χρόνια. Τα τελευταία χρόνια έχουν μειωθεί σημαντικά τα κόστη κατοχύρωσης εμπορικού σήματος στην Ελλάδα, την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και Διεθνώς.